Μάνα γη... Βιολογικές καλλιέργειες


Περιεχόμενα σελίδας

- Το δικό μας σπορείο λαχανικών
- Κατασκευάζω υπαίθριο σπορείο
- Η μεταφύτευση
- Το πότισμα
- Στήριξη Λαχανικών - Στήριξη ντοματιάς  "κρεβατίνες" 
- Η σκίαση των φυτών ντομάτας
- Φυτέματα Λαχανικών
- Θησαυροφυλάκιο σπόρων στη Νορβηγία
- Το ξύπνημα των σπόρων 

Το δικό μας σπορείο λαχανικών
Δεν είμαι αγρότης. Ούτε βιολόγος, ούτε γεωπόνος. Απλά  αισθάνομαι την ανάγκη να αντιδράσω στον τρόπο που προσπαθούν παγκόσμια να επιβάλλουν τη σίτιση μας, στα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται από πίσω και στην αδιαφορία των «μεγάλων» για την καλή υγεία και τη σωστή διατροφή των λαών.

  Αυτά που θα διαβάσετε παρακάτω αφορούν μόνο όσους θέλουν να καλλιεργήσουν βιολογικά, αποφεύγοντας τα πανάκριβα ομοιόμορφα και άγευστα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, άγνωστης προέλευσης που έχουν μεγαλώσει με  χημικά λιπάσματα. Δώστε μια καλή ευκαιρία στα παιδιά σας, αλλά και στον ίδιο σας τον εαυτό να τραφεί πραγματικά υγιεινά, να θυμηθεί τις πραγματικές ξεχασμένες γεύσεις και προσφέρετε μια ευκαιρία έστω και σε ένα πολύ μικρό μέρος της γης να αποδώσει τους καρπούς της με τον δικό της τρόπο και τη δική σας μικρή βοήθεια.


Αν στην πορεία προτίθεστε να ραντίσετε με χημικά σκευάσματα τα φυτά σας και να τους προσφέρετε λιπάσματα ταχείας ανάπτυξης, θα συμβούλευα να μη μπείτε στον κόπο να καλλιεργήσετε, ούτε να διαβάσετε τα παρακάτω, αλλά να συνεχίσετε να ψωνίζετε τα λαχανικά σας όπως ακριβώς κάνατε μέχρι σήμερα. Προσπαθήστε μόνο να ψωνίζετε λαχανικά που αφορούν την κάθε εποχή. Ίσως έτσι κάτι να γλυτώσετε.
 
Πιστεύω πως γι’ αυτόν  που προτίθεται να καλλιεργήσει λαχανικά είναι καλό να ξεκινήσει το σπορείο του αρχές του Μάρτη. Έτσι κατά τα τέλη του Απρίλη θα έχει έτοιμα ανεπτυγμένα τα φυτά που τον ενδιαφέρουν και αν το σπορείο του ήταν καλυμμένο μεν, αλλά υπαίθριο, ακόμα καλύτερα γιατί είναι ήδη αρκετά σκληραγωγημένα  και  δυνατά για να αντιμετωπίσουν το μεταφυτευτικό σοκ.
Μικρές ντοματιές σε κουβά έτοιμες για την πρώτη μεταφύτευση στα κυπελλάκια

Για αυτούς που δε θέλουν να διατηρήσουν υπαίθριο σπορείο, μπορούν να το κάνουν σε κλειστό χώρο, με την προϋπόθεση πως αφού ξεπροβάλλουν τα πρώτα φυλλαράκια από τα σποράκια τους, να τα βλέπει το φως του ήλιου για αρκετές ώρες την ημέρα. Αν το δωμάτιο που βρίσκεται το σπορείο δε φωτίζεται από ήλιο, θα πρέπει να καταφύγετε στο τεχνητό φως, το οποίο πάντως σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ευεργετικό φως του ήλιου.

  1. Η κατασκευή του υπαίθριου σπορείου.

Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να γνωρίζουμε είναι ο αριθμός των λαχανικών  που πρόκειται να καλλιεργήσουμε. Από αυτό θα εξαρτηθεί η μικρή  ή η μεγαλύτερη κατασκευή μας. Για τις ανάγκες μιας 5μελούς οικογένειας για παράδειγμα, μια κατασκευή με πλευρές 1m x 1m και ύψος 40cm είναι μια χαρά. Στην ουσία θέλουμε να φτιάξουμε ένα κουτί με αυτές τις διαστάσεις το οποίο θα καλύψουμε με διαφανές πλαστικό. Εννοείται πως στο εσωτερικό του κουτιού αυτού θα πρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση προκειμένου να προσφέρουμε την περιποίηση που θα χρειάζονται τις επόμενες ημέρες τα νεογνά φυτά μας.

Άρα θέλουμε 4 σανίδες στις διαστάσεις που αναφέραμε και 8 σιδερογωνιές με τα ανάλογα βιδάκια για να γίνει η σύνδεσή τους.
Είναι απαραίτητο να υπάρχει και ένας πάτος στο σπορείο μας, έτσι ώστε να μπορούμε να το μετακινούμε εύκολα όταν χρειάζεται. Για τη σύνδεση της βάσης με τις κάθετες σανίδες υπολογίζουμε άλλες 4 σιδερογωνιές. Με ένα τρυπανάκι μπορούμε να κάνουμε καμιά 10ριά τρυπούλες στις όρθιες σανίδες για να μπαίνει λίγος αέρας. Την επάνω μεριά της κατασκευής θα την καλύψουμε με το διαφανές πλαστικό το οποίο θα μετρηθεί στις διαστάσεις του κουτιού και θα αφήσουμε και 5cm περισσότερο στις 3 από τις 4 πλευρές. Στη μία πλευρά  θα καρφώσουμε η θα βιδώσουμε σταθερά το πλαστικό κάλυμμα, ενώ στις υπόλοιπες 3  θα στερεώσουμε το πλαστικό με μεταλλικά clips (μοιάζουν με σιδερένια μανταλάκια) που θα βρούμε πάμφθηνα στα βιβλιοπωλεία. Έτσι μπορούμε πανεύκολα να ανοίγουμε και να κλείνουμε το πλαστικό μας κάλυμμα, αλλά και να μη φοβόμαστε μήπως κάποιος δυνατός αέρας το σηκώσει και μας κάνει ζημιά.
Προετοιμάζοντας τα σπορόφυτα για την τελική φύτευση

Φυσικά αντί για την παραπάνω κατασκευή, μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει για σπορείο οτιδήποτε  διαθέτει, όπως για παράδειγμα ένα παλιό ντεπόζιτο νερού, ή ένα χοντρό χαρτοκιβώτιο, ή ακόμα και γλάστρες τις οποίες θα καλύψει με πλαστικό. Παρακάτω θα δείτε μια πολύ απλή κατασκευή υπαίθριου σπορείου με παλέτες ικανό να φιλοξενήσει 200 γλαστράκια :

Η εν λόγω κατασκευή απαιτεί γύρω στη μια ώρα δουλειά και είναι πολύ αποτελεσματική.
Θα χρειαστείτε :
-5 παλέτες
- Πρόκες - σφυρί
- Πλαστικό ώστε να καλύψουμε τις επιφάνειες των παλετών + μια στρώση για το έδαφος
- Λίγο σύρμα για να ενώσουμε το καπάκι
- Ένα καρφωτικό χειρός (6-10 €)
- Ένα κοντάρι για να στέκεται η οροφή ανοιχτή
- Μια αξίνα για να παραχώσουμε τις βάσεις της κατασκευής.


Η κατασκευή τελειωμένη

200 φυτά μπορούν να βρουν καταφύγιο σ΄ αυτό το σπορείο

Το κενό για τον αερισμό
Η κάτω μεριά με το στρωμένο πλαστικό και λίγο κομπόστ για την υγρασία

Αφήνετε ανοιχτό το καπάκι τις καλές μέρες

Στη βάση περιμετρικά τοποθετούμε χώμα

 Αφού ξεπροβάλλουν τα πρώτα φυτάκια, ανοίγουμε μερικές τρύπες στο πλαστικό για τον αερισμό του σπορείου. Είναι αναγκαίο για την σωστή τους ανάπτυξη και για τη διακοπή ανάπτυξης των βρύων τα οποία στην ουσία δεν επιτρέπουν στα φυτά να αναπνέουν.

  1. Φυτεύοντας τους σπόρους μας
Αφού προμηθευτούμε από ένα επαγγελματικό φυτώριο τα κλασσικά μαύρα κυπελάκια φυτέματος και φυσικά πιστοποιημένους βιολογικά σπόρους με τα φυτά που μας ενδιαφέρουν, έφτασε η στιγμή να φυτέψουμε. Εγώ μάλλον είμαι τυχερός αφού μένω πολύ κοντά με τον Θεόδωρο τον ιδιοκτήτη του www.ftiaxno.gr , ο οποίος με προμήθευσε με γνήσιους σπόρους και θα ήθελα να τον ευχαριστήσω για άλλη μια φορά μέσα από τη σελίδα αυτή. Καλό θα ήταν να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε κάποια στιγμή μια ομάδα καλλιεργητών που θα έχουμε  προστατευμένους σπόρους από βιολογικές καλλιέργειες και γιατί όχι, μια καλή παρακαταθήκη σπόρων για κάθε ενδιαφερόμενο ευαισθητοποιημένο καλλιεργητή.

Αν είμαστε σίγουροι πως το δικό μας χώμα είναι πλούσιο σε απαραίτητα συστατικά για την ανατροφή των μικρών φυτών μας χρησιμοποιούμε αυτό. Η άλλη λύση και η καλύτερη είναι  το δικό μας κομποστοποιημένο χώμα από μεγάλη ποικιλία οργανικών υλικών.

Η εύκολη λύση είναι η αγορά κάμποσων λίτρων συσκευασμένου φυτοχώματος από το φυτώριο, το οποίο θα πρέπει να είναι ένα μίγμα compost, τύρφης και εμπλουτισμένο με τα όλα τα στοιχεία που χρειάζονται τα μικρά φυτά μας για να αναπτυχθούν τις μέρες που θα παραμείνουν στο σπορείο μας. Όπως και να έχει καλό είναι να είστε διαβασμένοι πριν αγοράσετε το χώμα και να ρίξετε μια προσεχτική ματιά στις περιεκτικότητες που αναγράφονται στη συσκευασία.

Γεμίζουμε τα πλαστικά κυπελάκια  με το χώμα κατά τα 2/3 και καταβρέχουμε χορταστικά. Θα διαπιστώσουμε πως το χώμα θα κατέβει ελαφρώς. Για τα φυτά με μικρού μεγέθους σπόρους (ντομάτα, πιπεριές κ.λ.π.) ρίχνουμε 3-4  σε κάθε κυπελάκι για να εξασφαλίσουμε πως ένας τουλάχιστον θα φυτρώσει. Από τους μεγαλύτερους σπόρους (κολοκύθα) θα βάζουμε από ένα. Ο κανόνας της κάλυψης των σπόρων είναι το χώμα που θα τους σκεπάσει να είναι 3-4 φορές το ύψος τους. Δηλαδή για την περίπτωση των σπόρων ντομάτας ελάχιστο χώμα ώστε να μη φαίνονται είναι αρκετό. Κατόπιν πιέζουμε ελαφρά το χώμα που προσθέσαμε με τα δάχτυλά μας και ποτίζουμε πολύ ελαφρά. Σε αυτή τη φάση το πότισμα πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά για να μη παρασυρθούν τα σποράκια μας από μια μεγάλη ποσότητα νερού και δε βλαστήσουν ποτέ.

Ένα ποτιστήρι με μικρές τρυπούλες είναι ιδανικό για τα πρώτα ποτίσματα του σπορείου μας. Για να γνωρίζουμε τι έχουμε φυτέψει σε κάθε κυπελάκι μπορούμε να γράψουμε μια λίστα με τους σπόρους μας όπως το παράδειγμα παρακάτω :

1 – Ντομάτα Cherokee
2 – Κολοκυθάκι
3 – Πιπεριά κέρατο
4 – Πιπεριά φουσκωτή
5 – Μπάμια
6 – Καρπούζι
7 - Αγγουριά
8 – Ντομάτα Roma  κ.λ.π.

Κατόπιν σε μικρά αυτοκόλλητα χαρτάκια γράφουμε τα αντίστοιχα νούμερα και τα κολλάμε στα κυπελάκια. Αυτό θα μας βοηθήσει να βλέπουμε την παρακολουθούμε την ανάπτυξη των φυτών μας, αλλά και να μη μπλέξουμε τις ποικιλίες σε περίπτωση ίδιων λαχανικών. Έτσι όταν σε κάποιο κυπελάκι με το νούμερο 8 δούμε να ξεπροβάλλει κάποιο μικροσκοπικό φυτό, θα γνωρίζουμε πως ένα ντοματάκι Roma είδε το φως του ήλιου.

Για όσους γνωρίζουν για το εκχύλισμα τσουκνίδας, αφού ξεπροβάλλουν τα μικρά φυτά μας και φτάσουν το ένα cm ύψος μπορούν να φτιάξουν ένα μίγμα με 1 μέρος εκχυλίσματος τσουκνίδας και 20 μέρη νερού, να το βάλουν σε ένα ψεκαστηράκι (σαν αυτά που χρησιμοποιούνται για το σιδέρωμα) να ανακινήσουν καλά και να ψεκάσουν λούζοντας  το μικρό φυτό και παράλληλα ποτίζοντας το.

Με αυτό τον τρόπο προσφέρουμε το πρώτο βιολογικό λίπασμα σε υγρή μορφή στα νεαρά φυτά και δυναμώνουμε την αντίστασή τους από μελλοντικούς εχθρούς.

Για όσους δε γνωρίζουν για την τσουκνίδα, καλό θα ήταν να μάθουν. Στη σελίδα αυτή «Μάνα γη» αναφέρονται πλούσιες πληροφορίες για τα ευεργετήματα του φυτού αυτού, καθώς και οι τρόποι παρασκευής του εκχυλίσματος.  

Είμαστε έτοιμοι λοιπόν. Βάζουμε όλα τα κυπελάκια το ένα κοντά στο άλλο, τοποθετούμε το κάλυμμα και κάνουμε ένα ποτισματάκι με καθαρό νερό καθημερινά με το ψεκαστηράκι μας, χωρίς να το παρακάνουμε σε ποσότητα. Περιμένουμε και σε λίγες μέρες θα πάρουμε μεγάλη χαρά από τα πρώτα πράσινα σημαδάκια που θα ξεφυτρώσουν στο μαύρο χώμα……

  1. Αφού  ξεπροβάλλουν τα πρώτα φυτά
Αφού τα πρώτα φυτά μας φυτρώσουν, μπορούμε τις ηλιόλουστες ημέρες να τα αφήνουμε εκτεθειμένα στον ήλιο για κάποιες ώρες. Δηλαδή να βγάζουμε το κάλυμμα της οροφής. Οι ευεργετικές ιδιότητες του ήλιου θα βοηθήσουν στην γρήγορη ανάπτυξή τους και στην ευρωστία της μετέπειτα ζωής τους. Αν έχουμε φυτέψει σε γλάστρα ή κάπου αλλού πολλούς σπόρους μαζί, όταν φτάσουν τα 5 cm, θα πρέπει να τα μεταφυτέψουμε με μεγάλη προσοχή στα πλαστικά κυπελάκια μόνα τους, για να έχουν πλούσια τροφή και άνεση χώρου για να αναπτυχθούν ομαλά. Συχνά το ριζικό σύστημα των φυτών είναι μεγαλύτερο από το υπέργειο τμήμα τους, πράγμα που σημαίνει πως θέλουν κάμποσο χώρο για να εξαπλωθούν κάτω από τη γη και να αποδώσουν την καλύτερη δυνατή ανάπτυξη.
 Η μεταφύτευση γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως με τους σπόρους, μόνο που εδώ θα πρέπει να βάλουμε το φυτό στο χώμα μέχρι  το ύψος των πρώτων φύλλων του.

  1. Η τελική μεταφύτευση
Με ειδική φροντίδα θα έχετε φυντάνια 60 cm!

Τώρα θα περιμένουμε μέχρι να φτάσουν το ύψος των 15 ή και περισσότερο εκατοστών για να κάνουμε τη μεταφύτευση στην τελική τους θέση. Δηλαδή στον κήπο μας.
Ο μπαξές πανοραμικά....

Εννοείται πως έχουμε κάνει την κατάλληλη προεργασία στον χώρο που πρόκειται να μεταφυτεύσουμε τα φυτά μας, οργώνοντας ένα μήνα πριν έτσι ώστε τα ζιζάνια που έχουν φυτρώσει εκεί να θαφτούν στο χώμα και προσφέρουν τη λεγόμενη χλωρή λίπανση στο έδαφος, αλλά και να συλλέξουμε μηχανικά όσους σπόρους μπορούμε, αλλά και να απομακρύνουμε τυχόν πέτρες και άλλα αντικείμενα που είναι πιθανό να αποτελέσουν αρνητικό παράγοντα της ανάπτυξης των φυτών.

Φύτεμα και εδαφοκάλυψη με κόμποστ
Τέλος κάνουμε ένα φρεζάρισμα για να γίνει το χώμα όσο το δυνατό πιο λεπτόκοκκο για να δουλεύεται εύκολα με τα φυτευτικά μας εργαλεία.

Κάποιες από τις μικρές κολοκυθιές
Μπορούμε να αποφασίσουμε τον τρόπο που θα στήσουμε τον κήπο των λαχανικών μας, σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε τόπου σε νερό, ήλιο και φροντίδα. Θα πρέπει να παρατηρήσουμε την κλίση που έχει τυχόν το έδαφος και στο κατηφορικό μέρος να φυτέψουμε τα λαχανικά που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη νερού, όπως είναι οι κολοκυθιές και οι αγγουριές μας.  Ο κλασσικός τρόπος πάντως, είναι αυτός που ακολουθώ εγώ και είναι το φύτεμα σε σειρές. Και εξηγώ :

Με την τσάπα μαζεύουμε το χώμα σε βουναλάκια ύψους 30 cm, αφήνοντας ανάμεσα κενά αυλάκια πλάτους 50-60 cm για το πότισμα. Αυτό το κάνουμε για να μη ποτίζονται απευθείας τα φυτά μας στη ρίζα, γιατί έτσι γίνονται ευάλωτα σε αρκετές ασθένειες. Επίσης (ειδικά για τις ντοματιές) όταν έχουν ανθίσει, το νερό από τα αυλάκια θα πρέπει να είναι τόσο ώστε να υγραίνει ελαφρά  το χώμα γύρω τους, διαφορετικά μπορεί να χάσουν τα άνθη τους.
Μη ξεχάσετε τα αρωματικά!

Αφού σχηματίσαμε τα βουναλάκια μπορούμε να τα συμπιέσουμε στην κορυφή τους ελαφρά με μια σανίδα και να ανοίξουμε τις τρύπες, τηρώντας τις αποστάσεις που αναφέρονται στα διαγράμματα. Εδώ προσοχή. Τα νεαρά φυτά για να μη σοκαριστούν από τη μεταφύτευση, θα πρέπει να βρεθούν σε ένα περιβάλλον που θα προσομοιάζει αρκετά με αυτό που γεννήθηκαν. Καλό είναι λοιπόν το χώμα που θα φυτευτούν να είναι μοιρασμένο με φυτόχωμα εμπορίου, από αυτό που είχαμε χρησιμοποιήσει για την ανάπτυξη των σπόρων.  Μη παραλείψετε μερικές γούβες παραπάνω για τη συγκαλλιέργεια με τα λαχανικά σας των διάφορων αρωματικών φυτών (βασιλικών, κατιφέδων, μέντας κ.λ.π. – διαβάστε τα σχετικά με τις συγκαλλιέργειες και τα ευεργετήματά τους).
Οι ταινίες οριοθετούν την περιοχή του σκύλου και τρομάζουν τα πουλιά.

Καταβρέχουμε όλες τις τρύπες που έχουμε ανοίξει και αφαιρούμε προσεκτικά τα φυτά από τα κυπελάκια, φροντίζοντας να βγαίνει όλο το χώμα μαζί με το φυτό. Τοποθετούμε το φυτό στη γούβα   μέχρι το ύψος των πρώτων μίσχων. Όχι λιγότερο. Αυτό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη καλού ριζικού συστήματος, απαραίτητου για την περαιτέρω ανάπτυξη του φυτού. Εφαρμόζουμε λίγη τύρφη ή compost περιμετρικά του φυτού σαν εδαφοκάλυψη για την αποφυγή της ανάπτυξης παρασίτων γύρω από το φυτό μας.  Στην τελική φάση καλό θα ήταν ένα ριζοπότισμα με εκχύλισμα τσουκνίδας αραιωμένο με νερό σε αναλογία 1 : 10 για να δώσει πολύτιμη βοήθεια στα φυτά που θα μεταφυτεύσουμε. 

  1. Τα ποτίσματα

Η πρώτη βιαστική του 2011...
Καλό είναι να μη το παρακάνουμε με τις ποσότητες του νερού. Το χώμα πρέπει τις περισσότερες ώρες της ημέρας να είναι απλά νωπό. Όχι λασπωμένο. Ιδανικό είναι να μη ποτίζουμε με νερό βρύσης που είναι χλωριωμένο, αλλά με το νερό μιας γεώτρησης. Είναι πολύ πιο οικονομικό, και πολύ οικολογικότερο. Βέβαια αν δεν έχουμε αυτή τη δυνατότητα, ποτίζουμε με αυτό ακριβώς που διαθέτουμε.

Ποτίζουμε τις πρώτες ή τις τελευταίες ώρες της ημέρας, αποφεύγοντας τις ώρες που ο ήλιος καίει πολύ, γιατί ο συνδυασμός αυτός συμβάλλει στην ανάπτυξη ασθενειών.
Απαραίτητοι οι κατιφέδες ανάμεσα στις ντοματιές

Δεν καταβρέχουμε τα φυτά, αλλά αφήνουμε το λάστιχο ποτίσματος στη γη μέχρι να ποτιστούν τα αυλάκια. Παρατηρήστε το έδαφος πριν ποτίσετε. Αν το χώμα είναι ήδη υγρό από το προηγούμενο πότισμα, δε χρειάζεται να το ποτίσετε πάλι. Είναι άσκοπη σπατάλη και στα φυτά δεν κάνει καθόλου καλό.

Ξεχορτάριασμα
Σύντομα θα παρατηρήσετε πως στη μικρή σας φυτεία θα αναπτύσσονται και διάφορα άσχετα χορταρικά. Πρόκειται για τα λεγόμενα ζιζάνια. Αυτά είναι εξαιρετικά λαίμαργα και καλό είναι να ξεριζώνονται τακτικά  προς όφελος των φυτών μας.
Στήριξη
Όταν τα φυτά αρχίσουν και αναπτύσσονται θα πρέπει να τα βοηθήσουμε με το δέσιμο των κορμών τους σε καλάμια. Όχι όμως πολύ σφιχτά, για να μη εμποδιστούν όταν οι κορμοί τους αρχίσουν να χοντραίνουν. Ειδικά για τις ντοματιές και τις αγγουριές η υποστήριξη είναι απαραίτητη, αφού σε κάποιες περιπτώσεις ένα φυτό μπορεί να φιλοξενεί επάνω του μέχρι και 5 κιλά ντομάτες!
Μεγαλώνοντας οι ντοματιές. Στήριξη με κρεβατίνες.... 
Όσοι ασχολείστε με τις υπαίθριες καλλιέργειες ντομάτας, θα έχετε παρατηρήσει κατά καιρούς τις δυσκολίες που έχει η στήριξη με ένα μόνο καλάμι ανά φυτό και το φαινόμενο αυτό να γίνεται ακόμα πιο έντονο στις μεγαλόκαρπες ποικιλίες.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και 3 σκάλες καθ΄ύψος
Προσωπικά έχω χάσει αρκετούς καρπούς, επειδή δεν κατάφερα να τους στηρίξω όπως έπρεπε, αλλά έχουν ξαπλώσει στο χώμα και ολόκληρες ντοματιές, επειδή το ένα και μοναδικό καλάμι αποδείχτηκε ανεπαρκές.
Φέτος μου ήρθαν στο νου οι «κρεβατιές» ή «κρεβατίνες» όπως συνήθιζε να τις λέει ο πατέρας μου ο οποίος στον μικρό του κήπο πάντα κατασκεύαζε το σύστημα αυτό, έχοντας κληρονομήσει τη γνώση από τον δικό του πατέρα. Είναι ένας πραγματικά καλός τρόπος υποστήριξης ενός φυτού το οποίο από τη φύση του θέλει να βρίσκεται στο χώμα (εκτός των αναρριχητικών).
Το σύστημα της κρεβατίνας το χρησιμοποιούσαν παλιά σε χωριά της ημιορεινής Αχαΐας, αλλά και σε αρκετούς μπαξέδες στα περίχωρα της  Πάτρας. Όσο κι αν έψαξα στο net δεν κατάφερα να βρω κάποιο σχετικό υλικό. 
 
Ο τρόπος κατασκευής του είναι απλός και εντελώς δωρεάν. Τα καλάμια που θα χρειαστούμε θα τα μαζέψουμε κοντά σε ποτάμια και το μόνο που θα χρειαστεί είναι λίγο σκοινί για τα δεσίματα.  Θα πρέπει να καταβρέχουμε λίγο το χώμα για να βυθίζονται ευκολότερα τα καλάμια μας στη γη. Τοποθετούμε τα δύο πρώτα κάθετα καλάμια δεξιά κι αριστερά του πρώτου και του τελευταίου φυτού σε κάθε γραμμή φροντίζοντας να απέχουν από τον κεντρικό κορμό 40 – 50 εκατοστά. Αυτά θα ενωθούν με πολύ μακριά οριζόντια καλάμια σε ύψος  40 και 60 εκατοστών από το έδαφος.
Επόμενη κίνηση είναι να κόψουμε μικρά καλάμια σε μήκος που να είναι αρκετό να συνδέονται με τα άνω και τα κάτω οριζόντια και να δημιουργούμε με αυτό τον τρόπο κλουβιά όπου θα βρίσκονται οι ντοματιές μας. Μεγαλώνοντας τα κλαδιά των φυτών μας θα μπορούν να ξεκουράζονται στη στιβαρή κατασκευή και να μην ανησυχούμε ούτε για το μέγεθος των καρπών, ούτε για τα ξαφνικά χτυπήματα του αέρα.
Αυτό που θα πρέπει να προσέξουμε μόνο είναι να έχουμε πρόσβαση στις αυλακιές προκειμένου να μπορούμε να κάνουμε τα βιολογικά μας ραντίσματα, τα ξεχορταριάσματα και τα σκαλίσματα που απαιτούν οι ντοματιές. Για όσους έχουν αφήσει τις αποστάσεις που πρέπει, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα με την πρόσβαση στα φυτά.
Μπορεί να φαίνεται μπελαλίδικο, αλλά αποζημιώνει
Απαραίτητος ο διάδρομος για το ξεβοτάνισμα και τα σκαλίσματα

Η ΣΚΙΑΣΗ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ ΝΤΟΜΑΤΑΣ
Μετά τον Ιούνιο και αφού οι ντοματιές έχουν πάρει τα απαραίτητα ευεργετικά στοιχεία  από τον ήλιο, μπαίνουμε σε περίοδο που είναι πολύ πιθανό να έχουμε καύσωνες, με όλα τα άσχημα επακόλουθα για τις ντομάτες μας. Η λύση είναι απλή. Προστασία με δίχτυα σκίασης. Επιτρέπουν να πέφτει ο ήλιος στα φυτά μας, αλλά όχι με όλη του τη δύναμη. Έτσι προστατεύονται τα φύλλα από τη μάρανση και από πολλές ασθένειες εξαιτίας του δυνατού ήλιου. Επίσης οι ποσότητες νερού που θα χρειαζόμαστε μετά τη σκίαση, μειώνονται στο μισό. Αγοράστε λίγα μέτρα παραπάνω και κατασκευάστε σακκιά για τα ξερά κρεμμύδια σας, αλλά χρησιμοποιήστε τα για τα εκχυλίσματα κομπόστας, τσουκνίδας, φυκιών κλπ. Η αραιή τους πλέξη τα καθιστά ιδανικά γι΄αυτές τις εργασίες. Να σας αναφέρω πως πέρισυ (2010) τον Αύγουστο καλλιέργησα μαρούλια υπό σκιά και είχα καταπληκτική παραγωγή. Φυσικά μπορεί ο καθένας να σκιάσει όλα τα ευαίσθητα στον ήλιο κηπευτικά.

Η σκίαση για τις πολύ ζεστές ημέρες
.     Με ποια φυτά να ξεκινήσω?
Μέρος της παραγωγής του 2011
Σκόρδα και κρεμμύδια για ξεκίνημα
Φράουλες σε καφάσια
Καλό είναι να ξεκινήσει κάποιος με έτοιμα φυντάνια που θα προμηθευτεί από κάποιο φυτώριο εμπιστοσύνης του. Προτιμήστε ντόπιες ποικιλίες που είναι δοκιμασμένες και περιηγηθείτε στο net για πληροφορίες σχετικά με το κάθε είδος φυτείας. Για καλοκαιρινά προτιμήστε ντοματιές, κολοκυθιές, πιπεριές, μελιτζάνες, φασολιές, κρεμμυδάκια. Για τις φυτείες χειμερινής συλλογής οι οποίες θα φυτευτούν γύρω στο 15Αύγουστο προτιμήστε τα μαρούλια, παντζάρια, κουνουπίδια, λάχανα, πατάτες.

ΦΥΤΕΜΑ ΠΑΤΑΤΑΣ (SPUNTA)
ΠΑΤΑΤΕΣ SPUNTA – ΓΕΝΙΚΕΣ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ - ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Φέτος δοκίμασα να αναπτύξουν οι πατάτες φύτρα, τοποθετώντας τις σε κουβάδες των 12,5 lt. Χρησιμοποίησα αθώα τύρφη, την οποία κατάβρεξα ελαφρά και άρχισα να τοποθετώ σε στρώματα τον πατατόσπορο. Καλό θα είναι να κάνουμε μέχρι 3 στρώματα πατάτας έτσι ώστε το συνολικό ύψος να μην υπερβεί τα 30 εκατοστά.
Κάθε στρώμα πατάτας καλύφθηκε με 5-6 εκατοστά τύρφης και το τελευταίο στρώμα μόνο με ελάχιστη. Ανά 3 ημέρες κατάβρεχα ελαφρά με ποτιστήρι.
Σε δέλα μέρες τα αποτελέσματα ήταν απρόσμενα.  Όχι μόνο οι πατατούλες ανέπτυξαν ζωηρά και μεγάλα φύτρα, αλλά είδα σε μερικές και φύλλα. Θα δω ποια συνέχεια θα έχουν στο χωράφι, όπου ήδη έχω φυτέψει 60 πατατόσπορους οι οποίοι είχαν φύτρα από την αγορά τους.  Στους λάκκους φύτευσης χρησιμοποιώ μίγμα τύρφης 30%, κομπόστ 30% και φυσικού χώματος 40%.
Ζωηρή εμφάνιση φύτρων πατάτας στην τύρφη
Τα πρώτα φυτά ξεπρόβαλλαν
Δύο εβδομάδες αργότερα ικανοποιητική φύτρωση
Φέτος θα προσέξω ιδιαίτερα τα ποτίσματα, γιατί πέρυσι το παράκανα και μεγάλο μέρος της παραγωγής μου καταστράφηκε. Τα χώματα πρέπει να είναι νοτισμένα έως ξερά. Οι αυλακιές να μη πλημμυρίζουν με τα νερά, γιατί είναι πηγή πολλών ασθενειών.
Σε πλήρη άνθιση

ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΠΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ ΣΠΟΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗ ΝΟΡΒΗΓΙΑ

φυλαξη σπορων 1
Στην αποθήκη της Αρκτικής μπορούν να αποθηκευθούν πάνω από 100 εκατομμύρια δείγματα σπόρων.
Το Διεθνές Svalbard Seed Vault (SISV) είναι επίσης γνωστό και ως «Θησαυροφυλάκιο για την επόμενη ημέρα της Κρίσεως (The doomsday vault) Έχει σχεδιαστεί για να διασώσει δείγματα όλων των ποικιλιών σπόρων, που γνωρίζει ο άνθρωπος.
Ο στόχος είναι να γίνει μια ΄Κιβωτός του Νώε΄, μια τεράστια αποθήκη, που θα περιέχει δείγματα των φυτών, που χρειάζονται για να επανεκκινηθεί η ανθρώπινη ζωή στη Γη, αν υπάρξει μια οικολογική καταστροφή, είτε από φυσικά αίτια ή από ανθρώπινες ενέργειες.
Η ΄Κιβωτός του Νώε΄ των σπόρων έχει κτιστεί στο Longyearbyen, μια μικρή πόλη ορυχείων στο νησί Spitsbergen, που ανήκει στο θαλάσσιο σύμπλεγμα της Νορβηγίας, περίπου 1.000 χιλ. από το Βόρειο Πόλο.
Η τοποθεσία επιλέχθηκε για τη σεισμική σταθερότητα του και έσκαψαν στο μόνιμο στρώμα του πάγου του εδάφους ώστε να διευκολυνθεί η συντήρηση των σπόρων.
Η αποθήκη Αρκτικός θόλος (The doomsday vault) είναι χτισμένη μέσα σε ένα παγωμένο βουνό.

φυλαξη σπορων 2

Στο σύνολο της αποθήκης που περιέχει 3 τμήματα έχουν αποθηκευθεί πάνω από 100 εκατομμύρια σπόροι από όλο τον κόσμο. Οι σπόροι είναι αποθηκευμένοι στο βάθος του βουνού της Αρκτικής, συσκευασμένοι σε αλουμίνιο, που περιβάλλονται από τείχος πλάτους ενός μέτρου. Οι αποθήκες βρίσκονται στο βάθος ενός τούνελ 125 μέτρων. Ακόμη και αν αποτύχουν όλα τα συστήματα ψύξης, λένε οι επιστήμονες, η θερμοκρασία στα βουνά ποτέ δεν υπερβαίνει τη θερμοκρασία του παγώματος λόγω του μόνιμου παγωμένου υπεδάφους της περιοχής.

φυλαξη σπορων 3

Μπαίνοντας στο θόλο, το πρώτο πράγμα που θα δείτε είναι έναν 125 μέτρων μακρύ διάδρομο (στοά), που οδηγεί στο καταφύγιο των τριών αποθηκών. Το εσωτερικό της εισόδου είναι ενισχυμένο με μια κυκλική δομή χάλυβα σχεδιασμένο για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της κατάρρευσης της στοάς λόγω της διάβρωσης του βουνού στο οποίο χτίστηκαν οι αποθήκες. Στο τέλος της εισόδου (στοάς), είναι η αίθουσα ελέγχου όπου τεχνικοί καταγράφουν στους υπολογιστές κάθε δείγμα σπόρων που έρχεται στο καταφύγιο από όλες τις χώρες.

φυλαξη σπορων 4

φυλαξη σπορων 5

Οι τεχνικοί πρέπει να ταξινομούν κάθε δείγμα, προσδιορίζοντας το είδος, την προέλευση και την ηλικία. Όλες οι πληροφορίες αποτυπώνονται σε μια ιστοσελίδα της οποίας το περιεχόμενο διατίθεται ελεύθερα στην επιστημονική κοινότητα.

φυλαξη σπορων 6

Τα δείγματα σπόρων εισάγονται σε συσκευασίες με τρεις στρώσεις αλουμινίου, που έχουν κλείσει ερμητικά για τη διατήρησή τους υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες.

φυλαξη σπορων 7

Μόλις καταγραφούν, τα ερμητικά σφραγισμένα δείγματα σπόρων εισάγονται σε πλαστικά κιβώτια και τοποθετούνται σε μία από τις τρεις αποθήκες. Τα δείγματα διατηρούνται σε “μαύρα κουτιά” και θα κυκλοφορήσουν μόνο στην περίπτωση, που όλες οι πηγές σπόρου έχουν καταστραφεί ή εξαντληθεί.

φυλαξη σπορων 8

Όσον αφορά τα μέτρα ασφαλείας, το σύστημα είναι εξοπλισμένο με θωρακισμένη πόρτα και μια περιφραγμένη περίμετρο, και που παρακολουθείται από τις νορβηγικές αρχές. Οι υπεύθυνοι αναφέρουν, επίσης την απομακρυσμένη τοποθεσία της εγκατάστασης, τους απίστευτα κρύους χειμώνες, τους όγκους του πάγου και ακόμα και τις πολικές αρκούδες που είναι επιθετικές προς τον άνθρωπο, σαν πρόσθετα μέτρα ασφαλείας.

φυλαξη σπορων 9

Προς το παρόν, υπάρχουν περισσότερες από 1000 τράπεζες σπόρων παγκοσμίως. Ωστόσο, πολλοί από αυτούς, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, συνεχώς απειλούνται από τη λειψυδρία, τον κίνδυνο των σεισμών, πλημμυρών ή άλλων φυσικών καταστροφών, τις επιπτώσεις του πολέμου ή απλώς της κακής διαχείρισης, λόγω περιορισμένων πόρων.

φυλαξη σπορων 10

Για την αντιμετώπιση όλων αυτών των κινδύνων, στις οποίες πρέπει να προστεθεί και η αυξανόμενη απειλή της κλιματικής αλλαγής ή η παγκόσμια καταστροφή που θα μπορούσε να προκαλέσει έναν πυρηνικό πόλεμο, η Νορβηγία έχει κατασκευάσει το ‘doomsday vault’ (Αποθήκη). “Ο στόχος μας εδώ είναι να κρατηθεί ένα αντίγραφο ασφαλείας των σπόρων από όλο τον κόσμο», εξηγεί ο Westengen. Έτσι, λόγω οποιαδήποτε καταστροφής, φυσικής ή ανθρώπινης, η βιοποικιλότητα των καλλιεργειών θα είναι ασφαλής. Η Αποθήκη είναι μια κρίσιμη στρατηγική για να εξασφαλίσει το μέλλον των καλλιεργειών που τροφοδοτούν όλους μας.”
Η διατήρηση των σπόρων στο θησαυροφυλάκιο (Αποθήκη) είναι μια δωρεάν υπηρεσία, και όλες οι χώρες στέλνουν τα δείγματά τους και που θα παραμείνουν για πάντα  ιδιοκτήτες τους.

**********************************************************************

Το ξύπνημα των σπόρων (Κώστας Ανδρεόπουλος)

Το ξύπνημα των σπόρων

Πέρασε επιτέλους ο χειμώνας...

Έφτασε η ώρα να ξεκινήσουμε το σπορείο μας για τα καλοκαιρινά κηπευτικά, αν φυσικά θέλουμε να μπούμε στη διαδικασία του «ξυπνήματος» των σπόρων και να μην αγοράσουμε έτοιμα φυντάνια άγνωστης προέλευσης και γονιμότητας. Τα σποράκια από την προηγούμενη καλλιεργητική περίοδο, αφού ακολούθησαν αυστηρά τη διαδικασία επιλογής, καθαρισμού και ξήρανσης, αποθηκεύτηκαν αεροστεγώς είτε σε γυάλινα βαζάκια, είτε σε πλαστικά κουτιά, είτε στο ψυγείο τα είδη που για να βλαστήσουν πρέπει να περάσουν ένα δυνατό τεχνητό χειμώνα (πυρηνόκαρπα). Στη φύση για να βλαστήσει ένα σπόρος από μόνος του, θα πρέπει να έχουν ευνοήσει ένα σωρό συνθήκες. Να έχει θαφτεί με χώμα 3-4 φορές το ύψος του, να μην έχουν προλάβει να βγουν παρασιτικά φυτά πριν από αυτόν, την ώρα που η θερμοκρασία είναι ιδανική το χώμα που βρίσκεται να έχει υγρασία, να μην πατηθεί όταν ξεπροβάλλει κι ένα σωρό άλλα...
Το ξύπνημα των σπόρων
Εμείς το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να αντιγράψουμε αυτές τις ιδανικές συνθήκες από τη φύση και να καταφέρουμε να βλαστήσουν οι σπόροι μας μέσα σε ένα δωμάτιο χωρίς ατσαλιές.

Θα χρειαστούμε:
- Ένα πλαστικό δοχείο για καλούπι περίπου στο μέγεθος της χαρτοπετσέτας.
- Ένα ρολό χαρτί κουζίνας. Καλό θα ήταν να αποφύγουμε τα τυπωμένα χαρτιά για ευνόητους λόγους.
- Πλαστικές διαφανείς σακούλες.
- Αυτοκόλλητες ετικέτες για να μη μπερδέψουμε τις ποικιλίες.
- Νερό βροχής ή από καθαρή πηγή. Αν δεν έχουμε, τότε αναγκαστικά από τη βρύση.
Κόβουμε μονοκόμματο χαρτί από το ρολό περίπου 50cm. Αυτό αντιστοιχεί σε τέσσερα κομμάτια ενωμένα. Τα δύο θα είναι ο πάτος και τα άλλα δύο το σκέπασμα. Τα δύο τα στρώνουμε στην κάτω μεριά του πλαστικού κουτιού. Στη συνέχεια τα βρέχουμε τόσο ώστε να υγρανθεί το χαρτί, όχι όμως να περισσεύει νερό. Σκορπίζουμε τους σπόρους που θέλουμε και μετά τους σκεπάζουμε με το υπόλοιπο χαρτί. Ρίχνουμε πάλι λίγο νεράκι ώστε να υγρανθεί και το επάνω μέρος και πιέζουμε ελαφρά τις άκρες του χαρτιού ώστε όλο στο σύνολό του να είναι επίπεδο.
Το ξύπνημα των σπόρων
Σε μια από τις πλαστικές σακούλες αφού έχουμε γράψει στην αυτοκόλλητη ετικέτα κάθε χρήσιμη πληροφορία για τα σποράκια που θα περιέχονται, κάνουμε καμιά 10αριά τρυπούλες στο σημείο που θα καταλήξει το βρεγμένο χαρτί με τα σποράκια.
Το ξύπνημα των σπόρων
Τοποθετούμε προσεκτικά τους σπόρους στη σακούλα κι αυτό ήταν! Δεν έχουμε πλέον παρά να τα τοποθετήσουμε σε ένα ζεστό μέρος, πάντα αντιγράφοντας τη μάνα φύση, και να ελέγχουμε μέρα παρά μέρα αν το τα χαρτιά με τους σπόρους είναι αρκετά υγρά ή πότε θα ξεπροβάλλουν οι ριζούλες τους. Στη φάση αυτή ο ήλιος δε χρειάζεται. Φυσικά θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει ένα αρκούντως ζεστό περιβάλλον.
Το ξύπνημα των σπόρων
Δε θα χρειαστεί να περιμένουμε και πολύ. Οι ιδανικές συνθήκες που προσφέραμε στα νεογνά θα έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση της ρίζας. Πρώτοι οι σπόροι από τα ηλιοτρόπια θα γεννηθούν. Θα ακολουθήσουν οι ντομάτες, τα φασόλια, οι κατιφέδες και τα βασιλικά (δεν πιστεύω να τα αγοράζετε!) και αρκετά αργότερα οι μελιτζάνες, οι πιπεριές οι κολοκυθιές και τελευταίες οι λούφες.
Ήρθε πια η ώρα να πάρουν την πρώτη γεύση από χώμα. Θέλουμε καλής ποιότητας κομπόστα και καθαρά χέρια.
Το ξύπνημα των σπόρων
Οι καπνιστές καλό θα ήταν να φορούν γάντια ή να πλένουν πολύ καλά τα χέρια τους. Η αναλογία για το βάθος φυτέματος ισχύει και σε αυτή τη φάση. Δε μετράμε το ύψος του σπόρου μαζί με τη ρίζα. Μονάχα το σπόρο. Προσέχουμε λοιπόν ο σπόρος να θαφτεί με χώμα 3-4 φορές το μέγεθός του. Και φυσικά η ρίζα να είναι προς τα κάτω. Τη συνέχεια την ξέρετε οι περισσότεροι. Για όσους νέους καλλιεργητές δεν την γνωρίζουν ας διαβάσουν το άλλο αρθράκι που έχω γράψει «Το δικό μας σπορείο λαχανικών».
Ας συμπληρώσω και λίγο τη διαδικασία για τα πυρηνόκαρπα μιας και τα ανέφερα παραπάνω. Αφού βγάλουμε τα κουκούτσια από το ψυγείο θα πρέπει να σπάσουμε πολύ προσεκτικά το σκληρό εξωτερικό περίβλημα για να επισπεύσουμε την όλη διαδικασία. Κατά τα άλλα ακολουθούνται οι διαδικασίες όπως και για τους σπόρους των κηπευτικών.
Το ξύπνημα των σπόρων
Στην φωτογραφία βλέπετε κουκούτσια βερικοκιάς με επιτυχία βλάστησης 100%. Σήμερα που μιλάμε είναι ολόκληρα δεντράκια.

Τι θα πετύχουμε με όλο αυτό;

Μεγάλη οικονομία σπόρων. Θα ξέρουμε πως οι σπόροι που δε θα βγάλουν ριζούλα είναι στείροι.
Θα αποφύγουμε τον κόπο του ξεριζώματος στα σποροδοχεία, άμα τύχει και φυτρώσουν περισσότεροι από ένας.
Μπορούμε να διαλέξουμε τους πιο «ζωηρούς» και να έχουμε εύρωστα φυτά.
Αυτοί που σπέρνουν απευθείας στο χωράφι δε θα έχουν κενά στις σειρές αν σπέρνουν πια προβλαστημένους σπόρους.
Μέσα από την όλη διαδικασία μπορεί να ανοίξει η διάθεση σε κάποιους και να ξεκινήσουν να βάλουν στη διατροφή τους τα φύτρα. Αναζητήστε πληροφορίες γι΄αυτό κι επιφυλάσσομαι για εκτενές άρθρο.
Τέλος είναι υπέροχη η αίσθηση του να ζεις το θαύμα της φύσης από τον σπόρο μέχρι τη μάρανση του φυτού στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου. Είναι ένα καταπληκτικό μάθημα για την εισαγωγή των παιδιών στην κηπουρική. Είναι ένα είδος αντίστασης σε εκείνους που θέλουν να έχουν τον έλεγχο της τροφής μας. Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται να διαθέτουμε λίγο από το χρόνο μας για να ξυπνάμε τους σπόρους. Τους δικούς μας σπόρους...

4 σχόλια:

ευαγγελος είπε...

συμφωνω με την μανα γη (δαμητηρ),οπως ελεγαν οι Ελληνες καποτε....καληνυχτα!ευαγγελος

Unknown είπε...

Το αραποσίτι της φωτογραφίας είναι το floriani;

Κώστας Ανδρεόπουλος είπε...

Γιώργο είναι αμερικάνικο και λέγεται ματωμένος χασάπης. Πρόκειται για κόκκινο καλαμπόκι, με πολύ ψηλό στέλεχος και μεγάλες "κούκλες".

Unknown είπε...

Σε ευχαριστώ πολύ Κώστα. Έχω παραγγείλει σπόρους floriani. Θέλω να δοκιμάσω αυτό που στα αγγλικά λέγεται 3 sisters garden.Κοντεύει να βγει όμως ο Ιούνιος και δεν ξέρω αν θα προλάβω.Πιστεύεις πως θα προλάβει να αναπτυχθεί και να μου δώσει αραποσίτια; Θα δοκιμάσω πάντως και ότι βγει. Σε ευχαριστώ και πάλι.

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΖΕΥΓΑΡΙ !!!

Όπως είπε κι ένας σοφός :

"Η θάλασσα δεν πνίγει. Εμείς πνιγόμαστε σ΄αυτή"

Αν πας για απαιτητικό υποβρύχιο κυνήγι μονάχος, οι πιθανότητες ενός επικίνδυνου περιστατικού είναι αυξημένες...

Γι΄αυτό βρες κάποιον με τις ίδιες δυνατότητες με σένα και απολαύστε το υπέροχο χόμπι μας....